พระพุทธวจนะ ในธรรมบท





      หมวดชรา
   ๑. โกนุ หาโส กิมานฺนโท นิจฺจัง ปชฺชลิเต สติ อนฺชกาเรน โอนทฺธา ปทีปัง น คเวสถ
จะมัวร่าเริง สนุกสนานกันทำไม ในเมื่อโลกกำลังลุกเป็นไฟอยู่เนืองนิตย์ พวกเธอถูกความมืดมิดปิดบังอยู่เช่นนี้
ไยไม่แสวงหาแสงสว่างกันเล่า
    
   ๒. ปริชิณฺณมิทัง รูปัง โรคนิฑฺฒัง ปภงฺคุณัง ภิชฺชติ ปูติสนฺเทโห มรณนฺตัง ชีวิตัง
ร่างกายนี้แก่หง่อมแล้ว เป็นรังของโรคแตกทำลายง่าย ร่างกายอันเน่าเปื่อยนี้ จักแตกสลายไป เพราะชีวิตสิ้นสุดลงที่ความตาย

  ๓. อฏฺฐีนัง นครัง กตัง มัสโลหิตเลปนัง ยตฺถ ชรา มจฺจุ จ มาโน มกโข จ โอหิโต
ร่างกายนี้ ธรรมชาติสร้างให้เป็นเมืองกระดุก ฉาบด้วยเนื้อและโลหิต เป็นที่สถิตแห่ง ชรา มรณะ ความเย่อหยิ่งและความดูถูกบุญคุณกัน

  ๔. อปฺปสฺสุตายัง ปุริโส พลิวทฺโท ว ชีรติ มังสานิ ตสฺส วฑฺฒนฺติ ปญฺญา ตสฺส น วฑฺฒติ
คนโง่แก่เปล่า เหมือนโคถึก มากแต่เนื้อหนังมังสา แต่ปัญญาหาเพิ่มขึ้นไม่

  ๕. อจริตฺวา พรฺหมฺจริยัง อลทฺธา โยพฺพเน ธนัง เสนฺติ จาปาติขิณา ว ปุราณานิ อนุตฺถุนัง
เมื่ออยู่ในวัยหนุ่มสาว ไม่ทำตัวให้ดี และไม่หาทรัพย์ไว้ พอถึงวัยแก่เฒ่า พวกเราย่อมนอนทุกข์ ทอดถอนใจรำพึงถึงความหลัง
เหมือนธนูหัก ( ใช้ยิงอะไรก็ไม่ได้ )
 
 
  หมวดจิต
  ๑. ผนฺทนัง จปสัง จิตฺตัง ทุรกฺขัง ทุ
นฺนิวารยัง อุชุ กโรติ เมธาวี อุอสุกาโรว เตชนัง
จิตดิ้นรน กลับกลอก ป้องกันยาก ห้ามยาก คนมีปัญญาสามารถทำให้ตรงได้ เหมือนช่างศรดัดลุกศร

  ๒. ทุนฺนิคฺคหสฺส ลหุโน ยตฺถกามนิปาติโน จิตฺตสฺส ทมโถ สาธุ จิตฺตัง ทนฺตัง สุขาวหัง
การฝึกจิต ที่ควบคุมยาก เปลี่ยนแปลงเร็วใฝ่ในอารมณ์
ตามที่ใคร่ เป็นความดี เพราะจิตที่ฝึกได้แล้ว นำสุขมาให้
  
  ๓. ทุรังคมัง เอกจรัง อสรีรัง คุหาสยัง เย จิฺตัง สญฺญเมสฺสนฺติ โมกฺขนฺติ มารพนฺธนา
จิตที่ท่องเที่ยวไปไกล เที่ยวไปดวงเดียว ไม่มีรูปร่างอาศัยอยู่ในถ้ำ(ร่างกาย) นี้ใครควบคุมได้ย่อมพ้นจากบ่วงมาร

  ๔. อนวสฺสุตจิตฺตสฺส อนนฺวาหตเจตโส ปุญฺญปาปปฺหีนสฺส นตฺถิ ชาครโต ภยัง
ผู้มีจิตใจไม่ตกอยู่ในอำนาจแห่งราคะและโทสะ ละบุญและบาปได้แล้ว มีสติตื่นอยู่เสมอ คนเช่นนี้ย่อมจะไม่กลัวอะไร

  ๕. อจิรัง วตยัง กาโย ปฐวิง อธิเสสฺสติ ฉุฑโฑ อเปตวิญฺญาโณ นิรตฺถัง ว กลิงฺครัง
อีกไม่นาน ร่างกายนี้จักปราศจากวิญญาณ ถูกทอดทิ้ง ทับถมแผ่นดิน เหมือนท่อนไม้ อันหาประโยชน์มิได้


   ย้อนกลับ   หน้าแรก